5. marca 1950 r. - w okolicach Lwowa, w walce z oddziałami sowieckiego Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego, zginął Roman Szuchewycz „Taras Czuprynka”, naczelny dowódca UPA i kierownik OUN-B (Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, frakcji Bandery).

Dobrze, że zdechł.

Zdjęcie

#upa #kartkazkalendarza

20

5 marca 1953 świat stał się trochę lepszy. Tego dnia bowiem zmarł Stalin.

#kartkazkalendarza

16

5 marca 1940 roku w Moskwie zapadła decyzja o wymordowaniu ponad 22 tysiecy polskich jenców wojennych.

#kartkazkalendarza #historia #katyn

20

#kartkazkalendarza

12 września 1921 roku we Lwowie urodził się Stanisław Lem, prozaik, eseista, satyryk, najsłynniejszy polski autor literatury fantastycznonaukowej, członek PAU. Z wykształcenia był lekarzem, jednak nigdy nie pracował w wyuczonym zawodzie. Jego literacki debiut datuje się na 1946 rok. Powieści i opowiadania Lema przełożono na kilkadziesiąt języków. Jego najbardziej znane powieści to: Astronauci (1951) i Solaris (1961) oraz zbiory opowiadań: Dzienniki gwiazdowe (1957), Bajki robotów (1961), Cyberiada (1965), Opowieści o pilocie Pirxie (1968). Był również twórcą filozoficznych esejów jak np. Summa technologiae (1964), Filozofia przypadku. Literatura w świecie empirii (1968). Dość często Lem stosował w swej twórczości formę pastiszu oraz parodii, jak w dziele Doskonała próżnia (1971). Zmarł 27 marca 2006 roku.
#historia #polska #literatura

13

#kartkazkalendarza
31 lipca 1853 roku, podczas nocnej operacji we lwowskim szpitalu na Łyczakowie po raz pierwszy publicznie zastosowano lampę naftową projektu Ignacego Łukasiewicza. Lampę, w której nafta mogła się bezpiecznie palić wykonał blacharz lwowski Adam Bratkowski.
Datę 31 lipca 1853 roku uważa się za datę powstania polskiego przemysłu naftowego, a także pierwszą na świecie „transakcję naftową”- tego dnia szpital zakupił od Mikolascha, Łukasiewicza i Zeha 500 kilogramów nafty.
#historia #polska #technika #nauka

7

#kartkazkalendarza
27 lipca 1924 roku w Paryżu zakończyły się VIII Igrzyska Olimpijskie. Były to pierwsze letnie igrzyska, w których wzięli udział sportowcy z Polski. Ze stolicy Francji Polacy przywieźli dwa medale. Kolarze w jeździe na 4 km Józef Lange, Jan Łazarski, Tomasz Stankiewicz i Franciszek Szymczyk wywalczyli srebro, a por. Adam Królikiewicz brąz w jeździectwie.

Na fot.: Jan Łazarski, Tomasz Stankiewicz, Franciszek Szymczyk, Józef Lange.

Źrodło: fb/Historia-Wczoraj i Dziś
#historia #sport #polska #ciekawostki #igrzyskaolimpijskie

10

#kartkazkalendarza

20 lipca 1951 roku w Legnicy urodziła się Anna Dymna (z domu Dziadyk) - aktorka filmowa i teatralna, a także działaczka społeczna. Odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Srebrnym Krzyżem Zasługi, Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis", Orderem Uśmiechu, Orderem Ecce Homo, Medalem Świętego Brata Alberta , Medalem świętego Jerzego, Medalem "Milito Pro Christo" Medalem Fundacji Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy.

Pani Anna jest absolwentką Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie. Nieprzerwalnie związana jest z Narodowym Starym Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej. Na chwilę obecną zagrała łącznie ponad dwieście pięćdziesiąt ról teatralnych i filmowych. Pani Ania Dymna pracuje jako pedagog w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego. Trzykrotnie nagradzano ją ,,Złotą Maską''; została laureatką „Złotego Ekranu”, ,,Złotej Kaczki'', Nagrody im. Aleksandra Zelwerowicza, „Superwiktora” i wielu innych prestiżowych nagród.

We wrześniu 2003 roku założyła i objęła funkcję prezeski Fundacji ,,Mimo Wszystko''. Fundacja pomogła blisko 20 tysiącom osób chorych i niepełnosprawnych w całej Polsce.

Pani Anna ocaliła od śmierci wielu niepełnosprawnych ludzi.
#polska #film

6

#kartkazkalendarza

1 lipca 1569 roku na sejmie w Lublinie Wielkie Księstwo Litewskie i Królestwo Polskie zawarły unię, w wyniku której powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów. Oba kraje były połączone unią personalną od końca XIV w. Unia Lubelska przekształciła istniejący od 1386r. związek obu państw w unię realną; Korona i Litwa miały od tej pory wspólnego władcę, sejm, senat i monetę. Prowadziły też jednolitą politykę zagraniczną i wojskową. Pozostały odrębne urzędy, skarb, sądownictwo i wojsko.

Unia lubelska wzmocniła autorytet połączonych państw i ich siłę militarną.
Wielkie Księstwo Litewskie zyskało wsparcie w obronie przed ekspansją moskiewską, zaś szlachta z Korony zyskała możliwość zasiedlenia słabo rozwiniętych gospodarczo ziem litewskich. Unia lubelska miała znaczny wpływ na rozwój kultury obu państw.

Unię Litwy i Korony zakończyła Konstytucja 3 Maja, która scaliła je w jeden organizm.
#polska #historia

7

#kartkazkalendarza

27 czerwca 1908 roku w Dyneburgu, dziś na Łotwie, przyszedł na świat przyszły dowódca bohaterskiej obrony we wrześniu 1939 roku odcinka umocnionego Wizna, kpt. Władysław Raginis.
#polska #historia

6

#kartkazkalendarza
1 kwietnia 1656 roku (podczas wojny ze Szwecją, Moskwą i Kozakami) w katedrze lwowskiej Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, król Jan Kazimierz Waza, w obecności wysokich dostojników Kościoła i Państwa, znacznej liczby kapłanów i wiernych, ogłosił przed obrazem matki Bożej Łaskawej śluby, poddając Kraj pod opiekę Matki Bożej.

Autorem tekstu ślubów lwowskich króla Jana Kazimierza był św. Andrzej Bobola.
Rzeczpospolita była prawie w całości opanowana przez Szwedów i Moskali. Przyrzeczenia królewskie miały poderwać do walki z najeźdźcami całe społeczeństwo. Król oddał Rzeczpospolitą pod opiekę Matki Bożej, którą nazwał Królową Korony Polskiej i obiecał, że poprawi sytuację chłopów i mieszczan, kiedy tylko kraj zostanie uwolniony spod obcej okupacji.

Po ślubowaniu króla, w imieniu senatorów i szlachty, podobną rotę odczytał podkanclerzy koronny biskup krakowski Andrzej Trzebicki, zaś wszyscy obecni powtarzali słowa jego ślubowania. Obietnice wobec niższych stanów nie zostały zrealizowane z powodu stanowczego sprzeciwu magnatów i części szlachty, choć rzeczywiście mogły zmienić wizerunek i losy Rzeczypospolitej.

Ślubów tych dokonano z inicjatywy królowej Polski Ludwiki Marii Gonzagi, wzorowane były na ślubach kardynała Armand Jean Richelieu, który dwadzieścia lat przedtem, po pokonaniu swoich wrogów, oddał Francję pod opiekę Matki Bożej.
#historia #polska

5

#kartkazkalendarza

212 lat temu, 17 marca 1809 roku król pruski Fryderyk Wilhelm III wydał zarządzenie rozkazujące rozbić i przetopić polskie regalia królewskie
#polska #historia #ciekawostki

16

#kartkazkalendarza
13 stycznia 1944 roku ze szpitala obozowego w Stryju na Ukrainie uciekł Dragan Mihajlo Sotirović (zdjęcie) Serb, kapitan Armii Jugosłowiańskiej, późniejszy zastępca dowódcy 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich Armii Krajowej porucznika Andrzeja Chołoniewskiego. Do niemieckiej niewoli trafił w Jugosławii jako audiutant generała Dragoljuba Mihajlovica. Uwięziony został w obozie jenieckim w Rawie Ruskiej, a następnie w Stryju. Po ucieczce ze szpitala nawiązał kontakt z Armią Krajową i tymczasowo został skierowany na przechowanie do Zubrzy pod Lwowem. Po przejściu weryfikacji trafił do do tworzonych właśnie oddziałów leśnych Okręgu Lwów AK. Brał udział w walkach z UPA i Sowietami. 27 lipca 1944 roku pułkownik Władysław Filipkowski odznaczył go Orderem Virtuti Militari.
#polska #serbia #historia #iiwojnaswiatowa #ciekawostki

12

9 stycznia 1920 roku w Żytomierzu urodził się Mieczysław Pawlikowski, odtwórca roli Imć Onufrego Zagłoby w "Panu Wołodyjowskim". W czasie II wojny światowej służył jako bombardier w dywizjonach 300 i 301. Odznaczony Krzyżem Walecznych. Wielki człowiek i wspaniały aktor. Zmarł w roku 1978 w Warszawie.
#polska #film #kartkazkalendarza

14

21 listopada 1708 roku pod Koniecpolem miała miejsce bratobójcza bitwa, w której po jednej stronie stanęły połączone wojska zwolenników konfederacji sandomierskiej założonej w 1704 roku przez Augusta II Sasa, zaś po drugiej stronie wierne królowi Stanisławowi Leszczyńskiemu oddziały dowodzone hetmana wielkiego koronnego Józefa Potockiego.
Bitwa zakończyła się klęską wojsk Potockiego, które straciły 1380 ludzi, z czego 1000 w czasie ucieczki przed konfederatami, którzy stracili 200 żołnierzy.
#polska #historia #kartkazkalendarza

6

5 listopada 1370 roku zmarł ostatni król Polski z dynastii Piastów - Kazimierz III Wielki.
Kazimierz Wielki rządy w Polsce objął po śmierci ojca Władysława Łokietka w 1333 roku. Swoje panowanie rozpoczął od zażegnania konfliktu z Czechami i Zakonem Krzyżackim. W 1333 roku zawarł układ pokojowy z Brandenburgią, a w 1335 roku w Wyszehradzie udało mu się skłonić Jana Luksemburskiego do rezygnacji z pretensji do polskiego tronu. Za astronomiczną wówczas sumę 20 tysięcy kop groszy praskich król czeski zrzekł się pretensji do korony polskiej.
Kolejnymi sukcesami na arenie międzynarodowej było zawarcie pokoju z Krzyżakami w Kaliszu w 1343 roku, na mocy którego Polska odzyskała Kujawy i Ziemię Dobrzyńską, a pokój ten przetrwał aż do 1409 roku.
Kazimierz Wielki powiększył również granice Królestwa Polskiego na wschodzie o tzw. Ruś Halicko - Włodzimierską. W granicach naszego kraju znalazły się takie miasta jak: Lwów, Halicz, Włodzimierz czy Trembowla.
Warto również podkreślić, że Kazimierz III Wielki był wielkim reformatorem w kraju. Przeprowadził reformę monetarną, podatkową, zmodernizował wojsko, rozwijał handel i górnictwom, a także wzmocnił obronę granicy polskiej zwłaszcza z Królestwem Czech. To właśnie większość zamków na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej są dziełem Kazimierza Wielkiego. Król Polski wpierał także osadnictwo żydowskie i ormiańskie oraz działalność kupców, jak również rozwijał naukę, fundując w 1364 roku Akademię Krakowską.

Źródło: FB/"Mój historyczny blog"
#polska #historia #kartkazkalendarza

7

28 października 1942 roku do obozu w Bełżcu przybył transport 4,5 tysiąca Żydów przesiedlonych z krakowskiego getta.
Podczas tego wysiedlenia żandarmi odbierali rodzicom ich dzieci, wprowadzono również tzw. selekcję osób "uprzywilejowanych " wyjazdem do Bełżca. Osoby niepełnosprawne i chore zostały zabite lub wywiezione do obozu pracy. Dzieci z sierocińca działającego przy krakowskim getcie oraz ich opiekunowie, którzy zdecydowali się z nimi pozostać, zostali wymordowani w pobliżu miasta. Podczas tego masowego wysiedlenia na miejscu zastrzelono około 600 osób.
#polska #historia #iiwojnaswiatowa #kartkazkalendarza

5

13 października 1982 roku, w kolejną miesięcznicę wprowadzenia stanu wojennego, doszło w Krakowie do manifestacji ulicznych. Pokojowe demonstracje w Nowej Hucie zostały brutalnie zaatakowane przez ZOMO, co doprowadziło do wielogodzinnych walk ulicznych. Przy kościele w Bieńczycach, który pozostawał poza obszarem starć, śmiertelnie postrzelony został Bogdan Włosik (zdjęcie) - 20-letni elektryk pracujący w Hucie im. Lenina. Śmiertelny strzał w kierunku chłopaka oddał funkcjonariusz Służby Bezpieczeństwa kapitan Andrzej Augustyn. Bogdan Włosik trafił z obrażeniami wątroby, żyły wrotnej, trzustki, poprzecznicy i śledziony na stół operacyjny. Zmarł podczas operacji w Szpitalu Wojskowym w Krakowie. Dzięki staraniom rodziców — Ireny i Juliana Włosików kapitan Augustyn został w 1992 r. skazany na 10 lat więzienia. Zwolniono go po odbyciu pięciu i pół roku kary.
#historia #polska #prl #kartkazkalendarza

8