Trifon Zarezan to pierwsze święto wiosenne i święto wina w Bułgarii, które obchodzone jest przez hodowców winorośli, karczmarzy oraz wszystkich miłośników wina. Związane jest również ze chrześcijańskim świętym Tryfonem. Święto przypada na 14 lutego przez co traktowane jest w Bułgarii jako rodzima alternatywa dla Walentynek. Kim był święty Tryfon? Jak wygląda święto Trifon Zarezan? Zapraszam do lektury.
Trifon Zarezan, a właściwie Dzień Świętego Tryfona jest świętem wina, hodowców winorośli i winiarzy, a jego korzenie wywodzą się najprawdopodobniej od starożytnego greckiego święta boga wina – Dionizosa. Wedle kalendarza juliańskiego przypada na 1 lutego, z kolei według kalendarza gregoriańskiego 14 lutego, czyli w Walentynki. Dlatego też, niekiedy na Trifon Zarezan nazywa się „bułgarskimi Walentynkami”.
Święty Tryfon męczennik
Trifon Zarezan urodził się około roku 225 we wsi Kampsada w regionie Frygia w Azji Mniejszej. Jego rodzice byli głęboko wierzącymi chrześcijanami, a Trifon już jako dziecko posiadał dar uzdrawiania i leczenia, zaś jego modlitwa uratowała jego rodzinną wieś od klęski głodu.
Wedle legendy jako 17 latek wyleczył z ciężkiej choroby psychicznej córkę cesarza Gordiana III, która jeszcze przed poznaniem Trifona twierdziła, że jedynie on może ją wyleczyć. Największą zapłatą dla świętego nie była szczodrość jej ojca, a to że stał się on lepszy dla chrześcijan.
Równocześnie propagował wiarę chrześcijańską wśród pogan, także po rozpoczęciu prześladowań jej wyznawców przez cesarza Trajana Decjusza. Z tego powodu został zatrzymany i namawiany do wyrzeczenia się wiary chrześcijańskiej. Był poddany torturom: wbijano mu gwoździe w nogi, bito pałkami, przypalano rany. Nie przystał na te namowy pomimo męki. Ostatecznie został skazany w 250 roku na ścięcie mieczem. Przed śmiercią odwrócił się na wschód i podziękował Bogu, że został obdarowany śmiercią męczennika.
Miejscowi chrześcijanie chcieli pochować go w tym samym mieście, ale jednak zgodnie ze wcześniejszą swoją wolą Trifon Zarezan, został pogrzebany w swej rodzinnej wsi. Jego relikwie zostały przeniesione do Konstantynopola, a następnie do Rzymu.
W ikonografii święty jest przedstawiany jako młodzieniec bez zarostu, w przewieszonym przez ramię jasnoczerwonym płaszczu. Zależnie od ujęcia w dłoni trzyma laskę (służącą do wypasu zwierząt), białego ptaka lub krzyż. Na terenach należących dawniej do Republiki Weneckiej przedstawiany z modelem kościoła i palmą męczeństwa w rękach.
Trifon Zarezan – obrządek i zwyczajePodstawowym obrządkiem tego święta jest podcinanie winorośli, które przypomina o zbliżającej się wiośnie. Podcinanie wykonywane jest głównie przez mężczyzn, właścicieli winnic.
Po świątecznej liturgii w cerkwi, hodowcy winorośli wybierają się grupkami do winnicy prowadząc ze sobą grajka. Każdy z nich ma świeżo upieczoną pitę, tutmanik, ugotowaną kurę lub nadenicę, pieczoną łukankę, byrkani jajca, wino oraz buteleczkę święconej wody.
Każdy hodowca odcina ze swoich winorośli kilka pędów z jednego lub trzech krzewów, wybranych pośrodku albo z rogów winnicy i polewa odcięte miejsca gałązek winem. Przypomina w ten sposób winorośli, że jej głównym przeznaczeniem jest obdarowanie gospodarza dużą ilością, dorodnych winogron na wino. Święconą wodą święci się winnice, aby uchronić ją przed chorobami, szkodnikami i złymi mocami.
Odcięte gałązki krzewów mężczyźni zwijają w wianki, które kładą na swoich czapkach, lub przerzucają je przez ramię i niosą do domu, gdzie kładą je przy domowej ikonie. Po obrzędzie podcinania mężczyźni w winnicy posilają się przyniesionymi ze sobą daniami, śpiewają, tańczą i weselą się.
Na tym jednak święto się nie kończy. Resztę dnia spędza się na wzajemnych wizytach częstując się winem. Święto tradycyjnie kończy się w karczmie, gdzie zbierają się wieczorem wszyscy mężczyźni.
Car winnicW okolicach Ruse, Razgradu, Welika Tyrnowa, Plewenu i Wracy obchody Trifon Zarezan mają swój lokalny, specyficzny kształt. Wybierany jest tam „Car Winnic”, którym jest zamożny właściciel winnicy.
Jeżeli nastąpi urodzaj podczas jego panowania, zostaje on wybrany ponownie na Cara w latach następnych. „Car” jest najważniejszą osobą podczas święta, do niego należy obowiązek podcinania i sławienia winorośli, a z winnic do wsi mężczyźni niosą go na swoich ramionach i chodzą po domach, gdzie każdy gospodarz częstuje ich winem. Święto kończy się wspólną biesiadą w domu „Cara”.
A miałem nie pić
http://historiamniejznanaizapomniana.wordpress.com/2016/02/14/trifon-zarezan-bulgarskie-swieto-wina/http://pl.wikipedia.org/wiki/Trifon_Zarezan#balkany #walentynki #wino #bulgaria