Zabójczy instrument Bena Franklina: Szklana Armonicayoutube.com

Armonica Bena Franklina stawała się prawdziwą ikoną w świecie muzyki... dopóki nie zaczęła siać spustoszenia w umysłach i ciałach wykonawców oraz ich publiczności.

Jak to się zaczęło

Wszyscy znamy Bena Franklina jako Ojca Założyciela, pisarza, naukowca i filozofa, a także wynalazcę piorunochronu, dwuogniskowych okularów i pieca Franklina. Jako człowiek wielu talentów grał również na różnych instrumentach, w tym na gitarze, harfie, violi da gamba oraz na swoim własnym wynalazku muzycznym - jedynej w swoim rodzaju szklanej armonice.

W 1761 roku Franklin uczestniczył w Londynie w koncercie, na którym główny muzyk "grał" na zestrojonym z wodą zestawie kieliszków do wina. Franklin pomyślał, że to wyjątkowy, piękny dźwięk, ale zdał sobie sprawę, że sam instrument nie jest zbyt funkcjonalny.

Postanowił wziąć sprawy w swoje ręce i stworzyć inną, bardziej zaawansowaną wersję tego instrumentu, nazwaną szklaną armoniką - nazwa pochodzi od greckiego słowa oznaczającego harmonię.


Jak to działa

Armonica szklana to żelazny pręt z obracającymi się szklanymi misami, wpasowanymi jedna w drugą i połączonymi korkiem. Różne rozmiary misek pozwalały im wibrować w różnych częstotliwościach, stosowanych w skali zachodniej. Franklin oznaczył kolorami poszczególne miseczki, aby reprezentowały różne nuty, co umożliwiło wyjście poza proste dźwięki i włączenie różnych akordów i melodii.

Pręt był przymocowany do koła, które obracano ręcznie za pomocą pedału nożnego. Muzyk zanurzał palce w wodzie i dotykał krawędzi każdej misy, gdy ta się obracała, aby uzyskać dźwięk podobny do tego, jaki wydają śpiewające kieliszki.

Wynalazek ten szybko zyskał popularność i zanim się zorientował, zaczęły go używać legendy przemysłu muzycznego, takie jak Beethoven i Mozart. Gładka żegluga po świecie instrumentów, prawda? Nie tak szybko.


Armonica Franklina stawała się prawdziwą ikoną w świecie muzyki... dopóki nie zaczęła siać spustoszenia w umysłach i ciałach wykonawców oraz ich publiczności.
Sprawy przybrały inny obrót, całkiem dosłownie

Zamiarem Franklina było stworzenie kojącej, pięknej muzyki naśladującej dźwięk kieliszków z wodą. Niestety, sprawy przybrały jednak gorszy obrót. Zgodnie ze swoim dzisiejszym przydomkiem "najbardziej zabójczego instrumentu świata", szklana armonica Franklina zaczęła rzekomo zabijać ludzi. Złożoność armoniki powodowała nadmierne pobudzenie mózgu, co ostatecznie powodowało zawroty głowy, nerwowość, halucynacje i skurcze u wykonawców.

W 1808 roku zmarła niemiecka armonistka szklana Marianne Kirchgessner, a wielu przypisywało jej śmierć upiornym tonom armoniki Franklina. Stało się to problemem nie tylko dla muzyków, ale także dla słuchaczy. W Niemczech podczas koncertu na armonice zmarło małe dziecko, co spowodowało, że w niektórych miastach zakazano używania tego instrumentu na stałe.

A jeśli chodzi o grających na armonice, uważano, że z powodu ciągłego dotykania farby używanej do oznaczania kolorów poszczególnych miseczek, muzycy zapadali na ciężkie choroby spowodowane zatruciem ołowiem.
Przywoływacz duchów?

Poza fizycznym obciążeniem, jakie instrument ten miał rzekomo wywierać na grających i słuchających, niektórzy wierzyli również, że wysoki dźwięk przywoływał duchy zmarłych - że armonica miała magiczną moc, a w niektórych przypadkach doprowadzała ludzi do szaleństwa. Zdarzało się, że powodowała nawet samobójstwa słuchaczy.
Gdzie się podziały wszystkie armoniki?

Na szczęście żadne z tych dziwacznych twierdzeń o zabójcach nie okazało się prawdziwe. Ben Franklin zignorował większość z nich i grał na szklanej armonice aż do swojej śmierci w 1790 roku.

W tym czasie zbudowano już około 5 tysięcy szklanych armoników. Franklin nigdy nie zebrał funduszy na swój wynalazek, ani nie opatentował pomysłu. Mimo że nadal istnieje, do lat 30. XIX wieku armonica szklana stała się przeżytkiem.

Jest kilku muzyków, którzy grają na tym instrumencie do dziś, na przykład Dennis James. Jeśli masz dość odwagi, posłuchaj Jamesa, który gra jedną z kompozycji Mozarta na szklaną armonicę!
https://youtu.be/QkTUL7DjTow

źródło: https://www.ripleys.com/weird-news/ben-franklins-killer-instrument-the-glass-armonica/
#muzyka #ciekawoski #benfranklin #armonica #instrumentymuzyczne #historia

6