Przeglądaj wpis

Jak brzmiała muzyka wikingów? Pieśń o Rolandzie w norweskim wydaniu (muzyka + tłumaczenie).youtube.com

W nawiązaniu do dzisiejszego wpisu na temat Pieśni o Rolandzie, zamieszczam pewną ciekawostkę. Jest ona związana z muzyką średniowieczną, którą interesuję się od kilkunastu lat. Chodzi o Rolandskvadet, czyli jedną z najstarszych zachowanych norweskich pieśni tradycyjnych. Traktuje ona właśnie o czynach Rolanda. Francuski rycerz tak mocno wpłynął na wyobraźnię średniowiecznych, że jego sława dotarła aż do mroźnej Norwegii. Trudno powiedzieć, kiedy powstała podlinkowana pieśń, która jest krótką i swobodną interpretacją Pieśni o Rolandzie. Różne źródła mówią o XI - XIII wieku. W podlinkowanym klipie słowa zostały przetłumaczone na angielski. Śpiewa Harald Foss - znany wykonawca norweskiej muzyki średniowiecznej.
https://www.youtube.com/watch?v=FOwFnBar4bk
#historia #sredniowiecze #ciekawostkiobywatela #muzyka #norwegia #kultura

Bjoernar

@obywatel, w gwoli ścisłości to tekst jet på nynorsk a nie norrønt (z tego co się orientuję, dzieki Bogu nie musiałem sie uczyć krowiego norweskiego)

obywatel

@Bjoernar, Czyli to jest norweski współczesny, a nie staronorweski? Bardzo możliwe, że Foss tak właśnie śpiewa "po współczesnemu".

Bjoernar

@obywatel, szczerze mówiąc to nie jestem pewien czy jest to nynorsk współczesny czy stylizowany/nynorsk z 19 wieku (raczej współczesny) ale raczej na pewno nie jest to norweski z okresu średniowiecza

Bjoernar

@obywatel, dobra, tutaj masz wersje "zmodernizowaną " https://ndla.no/subjects/subject:19/topic:1:186579/topic:1:47954/resource:1:5803?filters=urn:filter:f3d2143b-66e3-428c-89ca-72c1abc659ea

Ktora jest prawie niezrozumiała. Ta twoja jest zrozumiała dla mnie w 80-90% więc raczej nynorsk

obywatel

@Bjoernar, Czyli utwór jest śpiewany raczej we współczesnym norweskim. Trudno się dziwić, skoro w wersji średniowiecznej byłby prawie niezrozumiały. Dziękuję za ciekawostkę. Ja oczywiście nie znam norweskiego. Poza angielskim trochę kojarzę francuski i łacinę.

Bjoernar

@obywatel, Dobra, zaciekawiłeś mnie trochę i doszedłem do tego że to co zalinkowałeś nie jest "Rolandskvadet" (bo Rolandskvadet norweską nazwą frankowskiej pieśni La Chanson de Roland. Nie znalazłem info co do tego aby La Chanson de Roland było przetłumaczone na nordycki ale na podstawie pieśni powstała Karmagnus saga, czyli saga nordycka. Na podstawie tej sagi zaś powstała pieśń ludowa Roland og Magnus kongen (Roland i król Magnus). I to właśnie Roland og Magnus kongen jest tekstem który jest zalinkowany w opisie pierwszego materiału na ytto według tego co znalazłem na norweskiej i angielskiej wiki został spisany w XIX wieku przez Magnusa Brostrup Landstad więc jest spisany w nynorsk (albo raczej starszej wersji nynorsk znanej jako landsmål)

Tutaj muszę chyba wyjaśnić trochę, otóż Norwegia ma dwa oficjalne języki pisemne, bokmål (mowa książkowa) oraz nynorsk (nowonorweski). Bokmål wywodzi się z riksmål (mowa państwowa? mowa królestwa? może nasz lurkerowy norweski eksper @Cheater sie wypowie? ) zaś nynorsk ,jak już wcześniej wspomniałem, z landsmål (mowa krajowa).
Istnienie dwóch równoległychjęzyków pisemnych wywodzi się z historii Norwegii. Otóż Norwegia była od czasu póznego średniowiecza do 1814 w "unii" z Danią, tak więc język duński przenikał wyższe sfery społeczeństwa i riksmål to właśnie taki znorweszczony duński. Zaś landsmål to wymysł Ivara Aasena który w XIX wieku jeździł po norwesku z zbierał próbki dialektów na podstawie których stworzył landsmål. Tak więc nynorsk jest bardziej ludowy i prawdopåodobnie większości Norwegii (obszarowo) mówi czyms bliższyn nynorsk niż bokmål.
A teraz dlaczego to są języki pisemne, otóz w Norwegii jest od zajechania dialektów i nik nie mówi w 100% bokmål czy nynorsk.

BTW Wracając do Roland og Magnus kongen to tutaj dościu ma bardzo dobrą dykcje: https://www.youtube.com/watch?v=VQFSVIvWmyo
zaś tutaj znalazłem wykonanie Kobieckiego studenckiego chóru z Trondheim
https://www.youtube.com/watch?v=E9__-uGLi70

obywatel

@Bjoernar, Ten gość z dobrą dykcją to Erik Bye - znam również tę wersję. Chyba jest lekki bałagan pojęciowy/nazewniczy, bo u Haralda Fossa na płycie ta pieśń nosi tytuł Rolandskvadet-> https://www.discogs.com/Legende-I-Vesterveg/release/12351764
https://www.youtube.com/watch?v=JqwnkaWYsPo

Ps. Ciekawe skąd tyle dialektów w Norwegii, która jest w sumie niewielka ludnościowo (i zawsze taka była). Może to kwestia istnienia wielu odizolowanych społeczności i niewielkiej gęstości zaludnienia?

Bjoernar

Ciekawe skąd tyle dialektów w Norwegii, która jest w sumie niewielka ludnościowo (i zawsze taka była). Może to kwestia istnienia wielu odizolowanych społeczności i niewielkiej gęstości zaludnienia?

@obywatel, Tak.

obywatel

@Cheater, Dziękuję za obszerne wyjaśnienie. Ciekawy jest wątek z tymi ogłoszeniami skierowanymi tylko do rodowitych Norwegów. Już słyszałem coś podobnego o hermetycznej Norwegii. Czyli imigrantów przyjmują, ale są wobec nich zdystansowani. Pewnie nawet jeśli Polak dostanie obywatelstwo, to z obco brzmiącym nazwiskiem oraz imieniem, nie będzie traktowany tak jak rodowity Norweg.

Bjoernar

Rik = bogaty więc prędzej "mowa nadzianych".

@Cheater, rupełnie ignorujest et rike = królestwo dla przymiotnika rik = bogaty. Nie mówię że przejście z de rikes mål -> riksmål jest niemożliwe ale dużo bardziej prawdopodobne wydaje mi się riketsmål -> riksmål

BTW sprawdziłem na snl i raczje moja wersja jest poprawna:

Den eldste og nå foreldede betydningen av ordet er «riksspråk»: [b]den språkformen som gjelder som offisiell norm i et land og er i vanlig umarkert bruk i alle offentlige og private sammenhenger i administrasjon, undervisning og litteratur.[/b] Kortere uttrykt: skriftlig og muntlig standardspråk. I den forstand har Norge to riksmål: bokmål og nynorsk.

(https://snl.no/riksm%C3%A5l)

Wcześniej Norwedzy za dużo nie pisali, bo właśnie nie mieli wspólnego standardu. Duńczycy kiedy odpalili akcje zdunolenia Norwegów, przynieśli ze sobą pierwszy kompletny język w pisowni.

A o runach, Snorre Sturlasonie i sagach Pan nie słyszał? Norwegia, a ogółem skandynawia, może isę pochwalić bardzo bogatą historią literatury wliczając to grafiti w jaskiniach/miastach oraz starszą Eddę.

Riksmål jest dziś używany tylko przez snobów i shizoli. Ja np. spotkałem się już 2 razy na finn.no (tutejsze olx).

Masz dosyć ciekawe doświadczenia, moje mówią mi że "riksmål" albo coś a'la riksmål jest głównie używany przez starszych ludzi z dobrych domów. Zwłaszcza jest to widoczne w Oslo, w Trondheim też się z tym spotkałem. Snoby ("bærumsgutta") używają raczej standardowego østlands., ale i to zależy od lokalizacji geograficznej.

Czasem jak ktoś chce oddać coś za darmo, albo wie że sprzedaje za tanio i jest to okazja, to wrzuca ogłoszenie riksmålem, dodatkowo pisanym jak najmocniej różnymi słowami od standardowych norweskich. Nie ma możliwości, żeby zrozumiał to dobrze nierodowity Norweg. W ten sposób odcedza się "rasy niższe". Kiedyś raz spróbowałem ściemnić przy pomocy kumpla z pracy, ale jak pojechałem po narty i baba poznała że imigrant, to pocałowałem klamkę.

Ja jakoś nigdy nie miałem problemu ale może mam trochę większy staż w No. No i trochę dziwne doświadczenie z "pocałowaniem klamki". Owszem, trafiają się rasistowscy NOrwedzy ale raczej nie tak otwarcie. No chyba że siedzisz gdzieś na jakiejś wsi, to jest to bardziej prawdopodobne.

W Trondheim to niby też jak u mnie Nynorsk urzędowy

Skąd tę bzdurę wytrzasnąłeś?
https://no.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%B8ndelag#Kommuner_i_Tr%C3%B8ndelag

Na 37 gmin 7 używa bokmål, reszta jest neutralna.
BTW Samer to Lapńczycy po polsku

obywatel

Rolandskvadet bywa też śpiewana w wariancie bardziej zbliżonym do "a cappella" (tylko z akompaniamentem bębnów) - tutaj moja ulubiona wersja, ale bez tłumaczenia (wykonuje Trio Mediaeval): https://www.youtube.com/watch?v=VKWIV2iwn_E