Podczas gdy rosyjscy chłopi pozostawali w feudalnym zniewoleniu, już w 1785 roku „wszyscy mieszczanie (a zatem i wszyscy Żydzi) … stali się równouprawnionymi obywatelami” mogącymi wybierać i zasiadać w lokalnych władzach samorządowych i sądowych. Żydzi zyskali prawa jakich nie mieli w Polsce. Równouprawnienie Żydów w Rosji wyprzedziło równouprawnienie rosyjskich chłopów o 80 lat. Dodatkowo Żydzi cieszyli się większymi przywilejami niż rosyjskie mieszczaństwo – mogli mieszkać poza miastami i zarabiać na szerzeniu alkoholizmu wśród Rosjan. Żydzi dzięki swoim politycznym przywilejom zdominowali ekonomicznym wsie rosyjskie, dzięki czemu wyniszczali alkoholem i lichwą rosyjskich chłopów. Kolejne przywileje Żydom na początku XIX wieku przyznawał car Aleksander I. Car otworzył rosyjskie szkoły dla żydowskich dzieci, Żydzi nie byli powoływani do armii, mieli własne autonomiczne szkolnictwo. Dodatkowo władze rosyjskie nie przestrzegały przepisów ograniczających osiedlanie Żydów w Rosji. Oświecanie Żydów było jednak trudne, judaistyczne władze społeczności utrzymywały ja w ciemnocie.