Lignum Nephriticum


Połowa siedemnastego wieku. Niemiecki jezuita Athanasius Kircher przekazuje w darze Cesarzowi Ferdynandowi III drewniany kielich. Z pozoru bezwartościowy, w porównaniu do posiadanych, wprawia władcę w osłupienie. Czysta źródlana woda wlana do kielicha po pewnym czasie zmienia barwę na jasnoniebieską.

Naczynie wykonane było z drewna lignum nephriticum. Ze względu na swoje, niemal cudowne właściwości stało się bardzo popularne w XVI i XVII wieku w całej Europie. Było przedmiotem badań najwybitniejszych fizyków i lekarzy tamtego okresu. Naczynia wykonane z tego drewna uważano za odpowiednie prezenty dla cesarzy i książąt, a woda pita z tych kubków miała działać cudownie.
Po raz pierwszy zostało opisane przez hiszpańskiego lekarza i botanika Nicolása Monardesa.
w dziele Historia medical de las cosas que se traen de nuestras Indias Occidentales.
Medyk pisze:
„Przywieźli też z Nowej Hiszpanii drewno przypominające gruszę, gęste i bezsęczne, które od wielu lat używali w tych okolicach na choroby nerek i wątroby…
…Pół godziny po włożeniu drewna woda zaczyna przybierać bardzo bladoniebieski kolor, a im dłużej pozostaje, tym staje się bardziej niebieski, chociaż drewno ma biały kolor.”

Pierwsze naukowe badanie lignum nephriticom i jego niezwykłych właściwości zostało przeprowadzone przez Roberta Boyle'a w 1663 roku. Przedstawił on dokładny opis zjawiska, które obecnie znamy jako fluorescencja. Wykazał, że efekty kolorystyczne znikały po dodaniu niewielkich ilości kwasów, a pojawiły się ponownie po zobojętnieniu alkaliami. Jednak w czasach Boyle'a lignum nephriticum stało się niezwykle rzadkie i pod koniec XVIII wieku stało się niedostępne.

Dopiero w 1915 roku amerykański botanik William Edwin Safford odkrył na nowo lignum nephriticom. Wydedukował, że faktycznie pochodzi ono z dwóch gatunków drzew, które przed laty zostały oznaczone jako jeden. Zidentyfikował on oryginalne tradycyjne lekarstwo opisane przez Monardesa jako meksykańskie drzewo nerkowe Eysenhardtia polystachya. Kielichy, które zasłynęły w Europie, zostały pierwotnie wyrzeźbione z drewna Pterocarpus indicus.

Eysenhardtia polystachya jest nadal wysoko ceniona w Meksyku ze względu na lecznicze właściwości jej drewna, któremu przypisuje się niemal cudowną zdolność leczenia dolegliwości nerek i pęcherza moczowego. Krzew liściasty może dorastać do kilku metrów wysokości i jest szeroko rozpowszechniony w swoim naturalnym zasięgu.

Pterocarpus indicus (powszechnie znany jako: Amboyna, Malajski padauk, Palisander Papui Nowej Gwinei, Mahoń filipiński, Sekwoja andamańska, Palisander birmański, Narra) jest stosunkowo dużym drzewem o wysokości do 40 metrów. Występuje głównie w południowo- wschodniej Azji i na zachodnich wyspach Oceanu Spokojnego. Drewno Pterocarpus indicus jest używane do produkcji wysokiej jakości mebli, jego kwiat jest źródłem miodu, a napary z liści są używane jako kosmetyki. Liście tej rośliny są również stosowane w medycynie tradycyjnej w leczeniu różnych problemów zdrowotnych, takich jak stany zapalne i problemy z nerkami.
#drewno #drzewa #rosliny