Krótka definicja "sensu" pod kątem kulturowym. Maszyna przeżyć Roberta Nozicka.
Jak wszyscy wiemy, perspektywa śmierci stawia znaczenie. Zmusza nas do rozważenia szerszego kontekstu, w którym „my” już nie istniejemy. Wszystkie te rzeczy, które miały znaczenie w kontekście naszego życia, zachowają niewielkie lub żadne znaczenie, gdy nas nie będzie.
Najmniej znaczącym życiem jest na przykład pustelnik żyjący samotnie pośród drzew, albo ktoś kto pracuje w całkowitej ciemności i umiera nie pozostawiając po sobie dzieci, lub innego znaku na świecie. Podczas umierania zrozumiał to główny bohater filmy "Wszystko za życie" https://www.youtube.com/watch?v=QHdCS9-s70I
Z drugiej strony najbardziej znaczące życie to takie, od którego wszystko zależy: los ludzkości, triumfowanie nad złem itp. Uwielbiamy słuchać opowieści o postaciach, które doświadczają tych epickich szczytów znaczenia: Harry Potter, Avengersi, Frodo Baggins. Albo weźmy pod uwagę życie Jezusa i jego śmierć na krzyżu, która prawdopodobnie bardziej uderza w naszą "kość sensu" niż jakakolwiek inna narracja kiedykolwiek skonstruowana. Przede wszystkim uratował wszystkich. Tam, gdzie kiedyś było pewne potępienie, Jezus dał nam szansę na życie wieczne w niebie. Po drugie, cierpiał potworny ból, uwydatniając różnicę między sensownym życiem a przyjemnym. Po trzecie nawet będąc Bogiem stawiał się na równi z ludźmi.
Jednym z najlepszych sposobów spojrzenia na znaczenie jest zestawienie go z przyjemnością. Zadowolenie z życia = sens + przyjemność
Hedoniści tradycyjnie starają się maksymalizować „przyjemność”. Obejmuje zdrowie, wygodę i wszelkiego rodzaju przyjemne doznania zmysłowe, estetyczne i poznawcze, a także brak bólu, nieszczęścia i cierpienia. Po co dzielić sens na osobny termin?
Jednym z powodów jest podkreślenie, że ludzie często zmuszeni są wybierać między sensem, a przyjemnością. Te dwa doświadczenia wydają się wzajemnie od siebie oddalać. Na przykład posiadanie dzieci wydaje się zmniejszać przyjemność, przynajmniej na krótką metę, a jednocześnie w dużym stopniu przyczynia się do poczucia sensu.
Nawet, a szczególnie wielcy ludzie poświęcali się dla czegoś większego. Podam na przykład Marię Skłodowska Curie, która w Paryżu z początku studiowała w dokuczliwych warunkach. Wypożyczyła małe mieszkanie na poddaszu, które było gorące latem i mroźne zimą - na tyle, że nocą przykrywała się wszystkim czym mogła, a woda w wiadrze zamarzała. Na ciepło miała stary piec węglowy, ale czasami nie było jej stać na węgiel. Jadła tylko chleb i herbatę, a na obiad owoce. Ale była szczęśliwa. Tam było cicho i mogła kontynuować naukę. Była całkowicie pochłonięta radością z nauki. Mówiła: "Wszystko nowe, co widziałam i dowiadywałam się, uszczęśliwiało mnie."
https://youtu.be/U88jj6PSD7w
Ale większym powodem oddzielenia znaczenia od przyjemności jest to, że przyjemność jest doświadczeniem ściśle subiektywnym. Możesz zamknąć oczy i rozkoszować się tak mocno, jak chcesz, a przyjemność, której doświadczasz, będzie nie mniej ważna, ponieważ jest „tylko w Twoim umyśle”. Sens z kolei splata się z rzeczywistością zewnętrzną, przez co można się co do niej mylić. Dlatego dążenie do prawdziwego znaczenia wymaga zewnętrznej orientacji na świat.
Aby wyjaśnić tę kwestię, omówię „maszynę przeżyć”, eksperyment myślowy wymyślony przez filozofa Roberta Nozicka. Maszyna przeżyć jest symulatorem życia w wirtualnej rzeczywistości, który ma sprawić, że poczujesz się szczęśliwy i spełniony.
Nozick sugeruje, że większość by tego nie robiła, i istnieją dowody na to, że jego intuicyjna reakcja na to jest szeroko rozpowszechniona. Większość z nas wydaje się mieć podejrzenie, że gdyby to, co robimy, okazało się fałszywe - gdybyśmy żyli w jakimś świecie podobnym do permanentnych Świadomych snów - nasze życie byłoby obnażone z czegoś ważnego.
https://cdn-delphinus.lurker.pl/files/HFnwHQV4a.mp4
Jednym z powodów jest to, że życie w maszynie nie ma sensu, przynajmniej z perspektywy kogoś żyjącego poza nią. Wybranie maszyny byłoby równoznaczne z uczynieniem twojego prawdziwego życia ślepego zaułka; stałbyś się tak samo nieistotny jak martwy pacjent na podtrzymywaniu życia.
Oczywiście to, czego doświadczysz w tej maszynie, może sprawić, że poczujesz się tak samo sensownie jak Jezus czy Harry Potter, ale w chwili gdy otrzymujesz wybór, twoje oczy są szeroko otwarte i wiesz, że maszyna jest iluzją. Ludzie bez względu na to ile jeszcze czeka na nich cierpienia, raczej wybiorą rzeczywistość, niż kłamstwo - jakkolwiek byłoby ono piękne.
Więcej podobnych treści znajdziesz pod tagiem #frgtn
https://www.lurker.pl/post/gNAV-viYU - Jak odróżnić umysł otwarty od zamkniętego?
https://www.lurker.pl/post/NNGDacwyl - Trójkąt Retoryczny Arystotelesa: Etos, Patos i Logos.
https://www.lurker.pl/post/p94g4aPFZ - Cztery rodzaje Konformizmu
https://www.lurker.pl/post/2VqtZUhIt - Dlaczego taniec jest ważny w życiu społecznym?
https://www.lurker.pl/post/6wNvKgTfj - Hierarchia merytoryki argumentu
https://www.lurker.pl/post/wi-6TGa61 - Wolna wola
https://www.lurker.pl/p/a46Rz0D8f – Przekleństwo wiedzy
https://www.lurker.pl/p/dq3mDMWV0 - Luka w empatii
https://www.lurker.pl/post/9324Wjm9g - Efekt potwierdzenia
https://www.lurker.pl/post/Hz7h8BGwO - Prawo trywialności Parkinsona
https://www.lurker.pl/post/gZb-g32DA - Więcej niż chciałbyś wiedzieć: naiwny realizm
#filozofia #spoleczenstwo
Jak wszyscy wiemy, perspektywa śmierci stawia znaczenie. Zmusza nas do rozważenia szerszego kontekstu, w którym „my” już nie istniejemy. Wszystkie te rzeczy, które miały znaczenie w kontekście naszego życia, zachowają niewielkie lub żadne znaczenie, gdy nas nie będzie.
Najmniej znaczącym życiem jest na przykład pustelnik żyjący samotnie pośród drzew, albo ktoś kto pracuje w całkowitej ciemności i umiera nie pozostawiając po sobie dzieci, lub innego znaku na świecie. Podczas umierania zrozumiał to główny bohater filmy "Wszystko za życie" https://www.youtube.com/watch?v=QHdCS9-s70I
Z drugiej strony najbardziej znaczące życie to takie, od którego wszystko zależy: los ludzkości, triumfowanie nad złem itp. Uwielbiamy słuchać opowieści o postaciach, które doświadczają tych epickich szczytów znaczenia: Harry Potter, Avengersi, Frodo Baggins. Albo weźmy pod uwagę życie Jezusa i jego śmierć na krzyżu, która prawdopodobnie bardziej uderza w naszą "kość sensu" niż jakakolwiek inna narracja kiedykolwiek skonstruowana. Przede wszystkim uratował wszystkich. Tam, gdzie kiedyś było pewne potępienie, Jezus dał nam szansę na życie wieczne w niebie. Po drugie, cierpiał potworny ból, uwydatniając różnicę między sensownym życiem a przyjemnym. Po trzecie nawet będąc Bogiem stawiał się na równi z ludźmi.
Jednym z najlepszych sposobów spojrzenia na znaczenie jest zestawienie go z przyjemnością. Zadowolenie z życia = sens + przyjemność
Hedoniści tradycyjnie starają się maksymalizować „przyjemność”. Obejmuje zdrowie, wygodę i wszelkiego rodzaju przyjemne doznania zmysłowe, estetyczne i poznawcze, a także brak bólu, nieszczęścia i cierpienia. Po co dzielić sens na osobny termin?
Jednym z powodów jest podkreślenie, że ludzie często zmuszeni są wybierać między sensem, a przyjemnością. Te dwa doświadczenia wydają się wzajemnie od siebie oddalać. Na przykład posiadanie dzieci wydaje się zmniejszać przyjemność, przynajmniej na krótką metę, a jednocześnie w dużym stopniu przyczynia się do poczucia sensu.
Nawet, a szczególnie wielcy ludzie poświęcali się dla czegoś większego. Podam na przykład Marię Skłodowska Curie, która w Paryżu z początku studiowała w dokuczliwych warunkach. Wypożyczyła małe mieszkanie na poddaszu, które było gorące latem i mroźne zimą - na tyle, że nocą przykrywała się wszystkim czym mogła, a woda w wiadrze zamarzała. Na ciepło miała stary piec węglowy, ale czasami nie było jej stać na węgiel. Jadła tylko chleb i herbatę, a na obiad owoce. Ale była szczęśliwa. Tam było cicho i mogła kontynuować naukę. Była całkowicie pochłonięta radością z nauki. Mówiła: "Wszystko nowe, co widziałam i dowiadywałam się, uszczęśliwiało mnie."
https://youtu.be/U88jj6PSD7w
"There is a point in psychoanalysis, it is that people do not really want or desire happiness, and i think its good that it is like that" ~Slavoj ZizekW skrajnym przypadku męczennicy są skłonni znosić tortury i umierać w imię czegoś większego, niż oni sami. I oczywiście męczennik jest postacią tragiczną, ale o wiele bardziej tragiczny jest ten, kto cierpi i umiera bez powodu: (tutaj moja tabelka w profesjonalnym paincie xD):
Ale większym powodem oddzielenia znaczenia od przyjemności jest to, że przyjemność jest doświadczeniem ściśle subiektywnym. Możesz zamknąć oczy i rozkoszować się tak mocno, jak chcesz, a przyjemność, której doświadczasz, będzie nie mniej ważna, ponieważ jest „tylko w Twoim umyśle”. Sens z kolei splata się z rzeczywistością zewnętrzną, przez co można się co do niej mylić. Dlatego dążenie do prawdziwego znaczenia wymaga zewnętrznej orientacji na świat.
Aby wyjaśnić tę kwestię, omówię „maszynę przeżyć”, eksperyment myślowy wymyślony przez filozofa Roberta Nozicka. Maszyna przeżyć jest symulatorem życia w wirtualnej rzeczywistości, który ma sprawić, że poczujesz się szczęśliwy i spełniony.
„Wyobraź sobie maszynę, która może dać ci dowolne doświadczenie (lub sekwencję doświadczeń), jakich tylko zapragniesz. Po podłączeniu do tej maszyny doświadczalnej możesz mieć doświadczenie pisania wspaniałego wiersza, zaprowadzania pokoju na świecie lub kochania kogoś i odwzajemniania miłości. Możesz doświadczyć przyjemności tych rzeczy, tak jak „czuje się od wewnątrz”. Możesz zaprogramować swoje doświadczenia na resztę swojego życia. Jeśli Twoja wyobraźnia jest zubożona, możesz skorzystać z biblioteki sugestii zaczerpniętych z biografii i wzbogaconych przez powieściopisarzy i psychologów. Możesz przeżyć swoje najwspanialsze sny „od środka”. Czy zdecydowałbyś się to robić do końca życia? Po wejściu nie będziesz pamiętać, że to zrobiłeś; więc żadne przyjemności nie zostaną zrujnowane, jeśli zdamy sobie sprawę, że są wytwarzane maszynowo." ~Robert NozickW obliczu takiego wyboru niektórzy ludzie mówią, że chętnie wybraliby maszynę. Wielu innych jednak zniechęca perspektywa życia w symulowanej rzeczywistości, bez względu na to, jak utopijna jest rzeczywistość. Czemu?
Nozick sugeruje, że większość by tego nie robiła, i istnieją dowody na to, że jego intuicyjna reakcja na to jest szeroko rozpowszechniona. Większość z nas wydaje się mieć podejrzenie, że gdyby to, co robimy, okazało się fałszywe - gdybyśmy żyli w jakimś świecie podobnym do permanentnych Świadomych snów - nasze życie byłoby obnażone z czegoś ważnego.
https://cdn-delphinus.lurker.pl/files/HFnwHQV4a.mp4
Jednym z powodów jest to, że życie w maszynie nie ma sensu, przynajmniej z perspektywy kogoś żyjącego poza nią. Wybranie maszyny byłoby równoznaczne z uczynieniem twojego prawdziwego życia ślepego zaułka; stałbyś się tak samo nieistotny jak martwy pacjent na podtrzymywaniu życia.
Oczywiście to, czego doświadczysz w tej maszynie, może sprawić, że poczujesz się tak samo sensownie jak Jezus czy Harry Potter, ale w chwili gdy otrzymujesz wybór, twoje oczy są szeroko otwarte i wiesz, że maszyna jest iluzją. Ludzie bez względu na to ile jeszcze czeka na nich cierpienia, raczej wybiorą rzeczywistość, niż kłamstwo - jakkolwiek byłoby ono piękne.
Więcej podobnych treści znajdziesz pod tagiem #frgtn
https://www.lurker.pl/post/gNAV-viYU - Jak odróżnić umysł otwarty od zamkniętego?
https://www.lurker.pl/post/NNGDacwyl - Trójkąt Retoryczny Arystotelesa: Etos, Patos i Logos.
https://www.lurker.pl/post/p94g4aPFZ - Cztery rodzaje Konformizmu
https://www.lurker.pl/post/2VqtZUhIt - Dlaczego taniec jest ważny w życiu społecznym?
https://www.lurker.pl/post/6wNvKgTfj - Hierarchia merytoryki argumentu
https://www.lurker.pl/post/wi-6TGa61 - Wolna wola
https://www.lurker.pl/p/a46Rz0D8f – Przekleństwo wiedzy
https://www.lurker.pl/p/dq3mDMWV0 - Luka w empatii
https://www.lurker.pl/post/9324Wjm9g - Efekt potwierdzenia
https://www.lurker.pl/post/Hz7h8BGwO - Prawo trywialności Parkinsona
https://www.lurker.pl/post/gZb-g32DA - Więcej niż chciałbyś wiedzieć: naiwny realizm
#filozofia #spoleczenstwo
Brak komentarzy. Napisz pierwszy